Tips van Anna over de Notre-Dame
De Franse Revolutie was niet echt bevorderlijk voor het behoud van de beroemde kathedraal. Zowel het interieur als talloze beelden die de kathedraal versierden, werden vernietigd of verwijderd. Napoleon heeft de kerk op een provisorische wijze (letterlijk) opgelapt.
De Franse Revolutie was niet echt bevorderlijk voor het behoud van de beroemde kathedraal.
Zowel het interieur als talloze beelden die de kathedraal versierden, werden vernietigd of verwijderd. Zelfs de beroemde ‘Galerij der Koningen’ op de gevel van de kerk werd zwaar beschadigd: de revolutionairen onthoofden de beelden omdat ze dachten dat het om de koningen van Frankrijk ging. In werkelijkheid stelden de 28 beelden de koningen van Judea voor. Gelukkig heeft men in 1977 de meeste hoofden teruggevonden. Je kunt ze nu weer zien in het nabijgeleden museum van de Middeleeuwen.
Bron: Dietmar Rabich / Wikimedia Commons / « Paris, Notre Dame -- 2014 -- 1458-65 » / CC BY-SA 4.0
In 1793 was godsdienst verboden. Priesters werden vervolgd en kerken werden met veel geweld en vernieling omgevormd tot 'tempels van de rede' en later ‘tempels van het opperwezen’.
Dat gold ook voor de Notre-Dame. In plaats van het katholieke geloof kwam de Cultus van de Rede (Culte de la Raison): een antigodsdienst met een symbolische 'godin van de rede' als alternatief voor het christendom. Het woord dimanche (zondag) werd verboden en er kwam een nieuwe Republikeinse Kalender waarbij de christelijke feestdagen werden vervangen door nieuwe feestdagen die de oogst en andere niet-religieuze zaken vierden.
Het Fête de la Raison ("feest van de rede") in de Notre-Dame van Parijs op 10 november 1793.
De nieuwe antigodsdienst sloeg niet massaal aan. Na verloop van tijd raakte de tempel in ongebruik en werd het gebouw een opslagplaats voor bouwmaterialen. Vanaf 1801 werd het weer toegestaan om een katholieke mis te vieren. Toch duurde het tot 1804 totdat de verwaarloosde Notre-Dame weer opgeknapt werd. Dat was te danken aan de oorlogvoerende Napoleon die wel een binnenlands succesje kon gebruiken en het tijd vond om zichzelf tot keizer te kronen.
De voorbereidingen voor deze kroning namen een jaar in beslag. Napoleon liet zich aankleden met allerlei relieken van oude koningen. Op zijn mantel werden duizenden gouden bijen geborduurd, die zouden zijn gevonden in het graf van een eerdere Frankische koning. Als wapen koos Napoleon een adelaar, net als Karel de Grote. David, de officiële schilder van Frankrijk, kreeg de opdracht om de bouwvallige kerk leeg te ruimen wit te schilderen en decordoeken te beschilderen waardoor de vroegere allure van de kerk weer terug kwam.
De kroningsplechtigheid ('Sacre') in de Notre-Dame van Parijs was een enorm spektakel, met Romeinse, Griekse en Frankische en Middeleeuwse onderdelen.
Napoleon kroonde zichzelf en Josephine (die door haar enorme mantel de trap bijna niet op kwam) en zette de opgedraafde Paus op een botte manier buitenspel.
Op het schilderij dat David van de plechtigheid mocht schilderen, zie je Napoleons moeder, ook al was zij niet aanwezig. Zij was boos op haar zoon vanwege het akkefietje met de Paus.
De ceremonie duurde enkele uren. De verveling sloeg toe, niet alleen bij de Paus maar ook zelfs bij Napoleon. De decemberkou in de tochtige kerk hielp ook niet echt mee.
Gemeld wordt dat het volk van Parijs na de kroning geen feest vierde. De straten zouden stil gebleven zijn. Zelfs het staatsblad maakte geen melding van deze belangrijkste gebeurtenis in het keizerrijk, zoals Napoleon die later zelf noemde in zijn memoires.
Pas in de 19e eeuw zou de kathedraal gerestaureerd worden, dankzij onder andere de schrijver Victor Hugo, die met zijn boek ‘De Klokkenluider van de Notre-Dame’ de Parijzenaars deed inzien dat de vervallen kerk gerestaureerd moest worden.
Delphine vertelde al over de Cour du Commerce Saint-André. Deze straat is nauwelijks veranderd sinds Anna er vrijwel dagelijks doorheen wandelde.
Op nummer 8 vind je de drukkerij van Jean-Paul Marat, waar zijn revolutieblad l'Ami du Peuple gedrukt werd.
Zoals je kunt lezen in Verdwenen Woorden is hij in zijn bad vermoord door Charlotte Corday, die zijn wreedheid en verraad niet langer kon verdragen. Tijdens haar rechtszaak verklaarde zij: 'Ik heb één man omgebracht om er 100.000 te redden'. Vier dagen na Marats dood werd zij onthoofd onder de guillotine.
En ook die guillotine heeft hier zijn geschiedenis. In dit steegje staat ook het huis van de 'uitvinder' van de guillotine (Relais Odéon).
Dr. Joseph-Ignace Guillotin, had op zich de beste bedoelingen. Hij wilde een einde maken aan de wrede doodstraffen uit die tijd, Hij ontwikkelde een hakmes dat hij eerst op dieren uitprobeerde.
Ga vooral eens naar binnen bij Procope, waar het lijkt alsof je een afspraak met de Franse Revolutie hebt.
Dit is het café waar Anna werkte. Het werd voor het eerst geopend in 1675 en was een van de eerste eetgelegenheden in de stad.
Generaties kunstenaars, acteurs en filosofen hebben hier aan de toog gehangen en hier was het dat een nieuw exotisch drankje werd geïntroduceerd - koffie. Voltaire, Diderot en Rousseau waren vaste klanten. Later was het het stamcafé van de revolutionairen Danton, Marat en Robespierre.
Maar ook Napoleon bezocht dit oude koffiehuis al. Zo zou hij ooit zijn hoed hebben achtergelaten als onderpand voor een onbetaalde rekening. De hoed hangt tegenwoordig ingelijst aan de muur.
Café Procope: Voltaire (met geheven arm) en daarnaast Diderot.
